Skala Tinetti

🧾 Opis

Skala Tinetti to narzędzie wykorzystywane do oceny równowagi statycznej i dynamicznej u pacjentów, szczególnie starszych osób, w celu określenia ryzyka upadków. Składa się z dwóch części: oceny równowagi w pozycji siedzącej i stojącej oraz oceny chodu. Części te mogą być stosowane zarówno razem, jak i osobno. Test jest uznawany za prosty do wykonania. Skala Tinetti jest powszechnie stosowana w opiece geriatrycznej, pielęgniarstwie opieki długoterminowej oraz w fizjoterapii, stanowiąc ważny element oceny geriatrycznej.

🧾 Jak wykonać test

Równowaga

Badając równowagę pacjenta musi on siedzieć na twardym krześle bez poręczy. Test składa się z 9 podpunktów, a pacjent otrzymuje kolejno przypisane punkty, w zależności od tego ile jest w stanie samodzielnie zrobić.

Chód

Podczas testowania chodu badany stoi obok badającego i przemieszcza się wzdłuż korytarza lub przez pokój – najpierw zwykłym krokiem, a następnie krokiem szybkim, ale w sposób bezpieczny, tj. korzystając z laski lub chodzika.

1. Równowaga podczas siedzenia:

zachowuje równowagę, jest zabezpieczony

pochyla się lub ześlizguje z krzesła

2. Wstawanie z miejsca:

niezdolny do samodzielnego wstawania

wstaje, ale sam pomaga sobie rękami

wstaje bez pomocy rąk

3. Próby wstawania z miejsca:

niezdolny do wstania bez pomocy

wstaje, ale potrzebuje kilku prób

wstaje przy pierwszej próbie

4. Równowaga bezpośrednio po wstaniu z miejsca (pierwsze 5 sekund):

stoi niepewnie (zatacza się, przesuwa stopy, wyraźnie kołysze tułowiem)

stoi pewnie, ale podpiera się, używając chodzika, laski lub chwyta inne przedmioty

stoi pewnie bez żadnego podpierania

5. Równowaga podczas stania:

stoi niepewnie

stoi pewnie, ale na szerokiej podstawie (obie pięty w odległości większej niż 10 cm od siebie) lub podpierając się laską, chodzikiem itp.

stoi ze stopami złączonymi, bez podparcia

6. Próba trącania (badany stoi ze stopami jak najbliżej siebie, a badający lekko popycha go, trzykrotnie trącając dłonią w klatkę piersiową na wysokości mostka):

zaczyna się przewracać

zatacza się, chwyta się przedmiotów, ale samodzielnie utrzymuje pozycję

stoi pewnie

7. Próba trącania przy zamkniętych oczach badanego:

stoi niepewnie

stoi pewnie

8. Obracanie się o 360 stopni:

ruch przerywany

ruch niepewny (zataczanie się, chwytanie przedmiotów)

ruch ciągły

9. Siadanie

niepewne (źle ocenia odległość, opada na krzesło)

pomaga sobie rękoma. Ponadto ruch nie jest płynny

pewny, płynny ruch.

10. Zapoczątkowanie chodu:

start bez wahania

jakiekolwiek niezdecydowanie lub kilkukrotnie próby

11. Długość i wysokość kroku. Zakres ruchu stopy prawej przy wykroku:

przekracza położenie lewej stopy

nie przekracza miejsca stania lewej stopy

prawa stopa unosi się całkowicie nad podłożem

prawa stopa nie odrywa się całkowicie od podłoż

12. Długość i wysokość kroku. Zakres ruchu stopy lewej przy wykroku:

przekracza położenie prawej stopy

nie przekracza miejsca stania prawej stopy

lewa stopa unosi się całkowicie nad podłożem

lewa stopa nie odrywa się całkowicie od podłoża

13. Symetria kroku:

długość kroku obu stóp wydaje się być równa

długość kroku prawej i lewej stopy nie jest jednakowa

14. Ciągłość chodu:

chód wydaje się ciągły

zatrzymywanie się między poszczególnymi krokami lub inny brak ciągłości chodu

15. Ścieżka chodu (oceniana na odcinku około 3 metrów, należy odnotować odchylenie rzędu 30 cm):

wyraźne odchylenie od toru

niewielkie lub średniego stopnia odchylenie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych

prosta ścieżka bez korzystania z pomocy

16. Tułów

wyraźne kołysanie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych

nie ma kołysania, ale pacjent podczas chodu zgina kolana, plecy lub rozkłada ramiona

pacjent nie kołysze tułowiem, nie zgina kolan, pleców, nie angażuje kończyn górnych ani nie korzysta z przyrządów pomocniczych

17. Pozycja podczas chodzenia:

pięty rozstawion

pięty prawie stykają się podczas chodzenia

📊 Interpretacja

od 26 punktów
Minimalne ryzyko upadku

19 – 25 punktów
Umiarkowane ryzyko upadku

0 – 18 punktów
Wysokie ryzyko upadku

📚 Źródło

Tinetti, M. E. (1986). Fall risk index for elderly patients based on number of chronic disabilities. The American Journal of Medicine, 80(3), 429-434.

Autotest ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie może zastąpić porady lekarskiej, diagnozy ani indywidualnej konsultacji z lekarzem, pielęgniarką, rehabilitantem, farmaceutą lub innym wykwalifikowanym personelem medycznym. W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących zdrowia, objawów lub leczenia, należy zawsze skonsultować się z odpowiednim specjalistą medycznym.

Ten dokument jest własnością AMERICAN HEART OF POLAND SA. Wszelkie prawa zastrzeżone. Niedozwolone jest rozpowszechnianie, kopiowanie, modyfikowanie ani udostępnianie pliku bez uprzedniej zgody AMERICAN HEART OF POLAND SA.

Opracowała mgr Anna Serwecińska, konsultacja mgr Jolanta Czerwińska, dr n.med Wojciech Sakiewicz.

Edukacja Pacjenta

Testy Samodiagnozy-

🧾 Opis

🧾 Jak wykonać test

📊 Interpretacja

📚 Źródło